(Thanhhoa.dcs.vn): Ngày 10/10/2023, tại Trung tâm Hội nghị 25B đã diễn ra Hội nghị sơ kết giữa kỳ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 trên địa bàn tỉnh; đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG tỉnh dự và phát biểu chỉ đạo, kết luận Hội nghị. Cổng Thông tin điện tử Tỉnh ủy Thanh Hóa xin lược ghi bài phát biểu của Đồng chí.

Đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo thực hiện các CTMTQG tỉnh Thanh Hoá, giai đoạn 2021-2025 phát biểu kết luận hội nghị. (Ảnh:baothanhhoa.vn)

Xóa đói, giảm nghèo toàn diện, bền vững là mục tiêu xuyên suốt, quan trọng hàng đầu của Đảng ta trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, điều đó càng thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ ta. Ngay từ những ngày đầu khi đất nước mới giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan tâm chăm lo cho đời sống Nhân dân. Người khẳng định: “Chúng ta tranh được tự do, độc lập rồi mà dân cứ chết đói, chết rét thì tự do, độc lập cũng không làm gì. Dân chỉ biết rõ giá trị của tự do, độc lập khi mà dân được ăn no, mặc đủ”. Khắc sâu lời dạy của Người, nhiều nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh đều xác định phát triển kinh tế gắn với giảm nghèo bền vững và bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân là mục tiêu cao quý và thiêng liêng nhất.

Bước vào giai đoạn 2021-2025, trên cơ sở kế thừa những thành tựu, kết quả đạt được của nhiều giai đoạn trước; trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội biến động do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 kéo dài, nhiều chuỗi cung ứng bị đứt gãy, lạm phát và lãi suất tăng cao, giá nhiên liệu biến động mạnh đã tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội, bên cạnh đó nhiều chính sách hỗ trợ cho người nghèo hết hiệu lực; được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ kịp thời của Trung ương, của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả của cả hệ thống chính trị; sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân; công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh ta tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, đưa Thanh Hóa trở thành một trong những "điểm sáng" của cả nước trong thực hiện công tác giảm nghèo bền vững. Bên cạnh việc quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách về giảm nghèo bền vững theo quy định của Trung ương; căn cứ tình hình thực tiễn, Tỉnh đã ban hành và triển khai nhiều nghị quyết, chương trình, kế hoạch, đề án nhằm tăng cường nguồn lực cho công tác giảm nghèo; ưu tiên bố trí kinh phí để thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo, như: Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng liên kết vùng, thiết yếu, phục vụ dân sinh, sản xuất, lưu thông hàng hóa tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; hỗ trợ các địa bàn nghèo phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; hỗ trợ đa dạng hóa sinh kế, xây dựng và nhân rộng các mô hình, dự án giảm nghèo phát triển sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ nhà ở; hỗ trợ tiếp cận các dịch vụ trợ giúp pháp lý, hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế cho hộ cận nghèo, hỗ trợ hưởng thụ văn hóa, thông tin.v.v.

Qua triển khai thực hiện, Chương trình đã tạo điều kiện để người dân ở các vùng nghèo tiếp cận với các dịch vụ cơ bản. Đặc biệt, đã huy động được sự tham gia tích cực của các địa phương, cộng đồng và các tổ chức phi chính phủ; tăng cường sự tương tác và gắn kết giữa các cơ quan nhà nước với các đơn vị liên quan trong việc giải quyết vấn đề nghèo đói và phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng khó khăn; góp phần giảm tỉ lệ hộ nghèo chung toàn tỉnh; thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền và nâng cao đời sống của người dân. Đến nay, 100% các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo của tỉnh được hỗ trợ đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội. Năm 2022, tỉ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2022-2025) của tỉnh giảm còn 4,99%; ước đến hết năm 2023, giảm còn 3,49%, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra... Trong điều kiện còn gặp rất nhiều khó khăn, đạt được kết quả như trên thể hiện sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của các cấp, các ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh.

Phấn khởi với những kết quả đạt được, chúng ta cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, việc triển khai thực hiện Chương trình vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế, có mặt yếu kém như Báo cáo đã nêu và đồng chí Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chỉ ra. Đáng chú ý là: Tỉ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn cao; kết quả giảm nghèo chưa thật sự bền vững, nguy cơ tái nghèo và phát sinh hộ nghèo mới theo tiêu chí đa chiều còn cao, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. Việc lồng ghép nguồn vốn giữa các chương trình, dự án, chính sách, vốn tín dụng ưu đãi để thực hiện giảm nghèo hiệu quả chưa cao. Một số dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển, vốn sự nghiệp từ Chương trình chậm hoặc chưa giải ngân làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Năng lực lãnh đạo, điều hành của một số cấp ủy đảng, chính quyền còn hạn chế, chưa linh hoạt, sáng tạo, thiếu quyết liệt trong tổ chức thực hiện các chương trình, đề án, chính sách hỗ trợ giảm nghèo. Đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo ở cơ sở còn thiếu, năng lực còn hạn chế và thường xuyên thay đổi. Một bộ phận cán bộ vẫn còn tư tưởng muốn "ở lại" xã nghèo, thôn bản đặc biệt khó khăn để được thụ hưởng các chính sách đầu tư và hỗ trợ của Nhà nước. Công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án thành phần thuộc Chương trình chưa nhịp nhàng, hiệu quả chưa cao, đặc biệt là ở giai đoạn đầu của Chương trình. Tư tưởng "trông chờ ỷ lại", "Quen chịu khổ, chưa chịu khó", không muốn ra khỏi danh sách hộ nghèo để được hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước trong một bộ phận người nghèo vẫn còn nặng; tình trạng hộ nghèo vay vốn sử dụng chưa đúng mục đích, hiệu quả chưa cao còn phổ biến...

Thanh Hóa - quê hương yêu dấu của chúng ta là tỉnh có diện tích rộng lớn, dân số đông, nhiều vùng sinh thái khác nhau. Đây là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển, nhưng cũng là nhân tố gây không ít khó khăn cho việc đầu tư nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là khu vực miền núi, địa bàn chiếm gần 80% diện tích toàn tỉnh, địa hình chia cắt, trải dài khắp 11 huyện, 175 xã, thị trấn, 1.519 thôn, bản, khu phố, trong đó còn 06 huyện nghèo, 43 xã thuộc vùng khó khăn (23 xã khu vực II, 20 xã khu vực III), 308 thôn đặc biệt khó khăn. Do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, khí hậu tỉnh ta thường xuất hiện các hiện tượng thời tiết đặc biệt như sương muối, sương giá vào mùa đông; bão, lũ, áp thấp nhiệt đới về mùa mưa và hạn hán về mùa khô, ảnh hưởng không nhỏ tới sinh kế bền vững của người dân.

Để hoàn thành mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, Thanh Hóa trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước - một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc; đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, người dân có mức sống cao hơn bình quân cả nước, theo Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX; việc thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh có ý nghĩa rất quan trọng.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới, cùng với việc quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện đầy đủ các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm thực hiện Chương trình giai đoạn 2023 - 2025 đã được nêu trong Báo cáo; trong thời gian tới, các thành viên Ban Chỉ đạo tỉnh, các cấp, các ngành, cấp ủy, chính quyền các địa phương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch số 77/KH-UBND ngày 21/3/2022 của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chỉ đạo, điều hành của chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác giảm nghèo; đẩy mạnh thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp giảm nghèo nhanh và bền vững theo chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy và các kế hoạch, chỉ tiêu giảm nghèo, chỉ tiêu tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản để thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh.

Thứ hai, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, người nghèo và toàn xã hội đối với công tác giảm nghèo; thông tin kịp thời, đầy đủ các chủ trương, chính sách của Trung ương, các cơ chế, chính sách của Tỉnh, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên và Nhân dân về thực hiện Chương trình; động viên, khích lệ, khơi dậy ý chí vươn lên thoát nghèo, xóa bỏ tâm lý tự ti, cam chịu, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ, giúp đỡ của Nhà nước và cộng đồng xã hội; đấu tranh với những biểu hiện không muốn thoát nghèo để được hưởng trợ cấp của Nhà nước. Phát huy vai trò các già làng, trưởng bản, trưởng họ và những người có uy tín trong cộng đồng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; nâng cao trách nhiệm và phát huy vai trò của các lực lượng tại cơ sở, trước hết là Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, lực lượng biên phòng, công an, quân sự, giáo viên... trong công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, giúp đỡ người nghèo, hộ nghèo chủ động vươn lên thoát nghèo.

Thứ ba, thực hiện tốt công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hằng năm và từng giai đoạn, làm cơ sở để xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, đề án, kế hoạch, giải pháp hỗ trợ giảm nghèo phù hợp. Tập trung giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất, đất ở, nước sinh hoạt, tăng cường khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo. Triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người nghèo; phát huy nguồn lực và đóng góp của người dân trong thực hiện các dự án phát triển sản xuất, chú trọng xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết, gắn phát triển sản xuất với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học - kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, hiện đại vào sản xuất nhằm thay đổi tập quán canh tác, nâng cao trình độ thâm canh, tăng vụ, tăng năng suất, chất lượng các sản phẩm nông nghiệp, xem đây là giải pháp trọng tâm để giảm nghèo nhanh và bền vững.

Trước mắt, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo các ban, sở, ngành chức năng, UBND các địa phương quyết liệt, chủ động xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư các dự án thuộc Chương trình. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thực hiện nội dung các hoạt động và xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ thực hiện.

Thứ tư, củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia các cấp; đề cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan thường trực là Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội các huyện, thị xã, thành phố. Tăng cường quản lý, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo trên địa bàn. Phát huy vai trò chủ động của cấp ủy, chính quyền cơ sở, cộng đồng dân cư ở thôn, bản trong việc quản lý, giám sát đầu tư, khai thác, sử dụng các công trình cơ sở hạ tầng quy mô nhỏ và các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất trên địa bàn các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đối với việc thực hiện chương trình, đề án, kế hoạch giảm nghèo. Nâng cao vai trò của người dân, cộng đồng dân cư trong việc theo dõi, giám sát tình hình thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm phát huy hiệu quả sử dụng vốn đầu tư; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với những trường hợp gây lãng phí, thất thoát vốn, tài sản của Chương trình, làm xâm hại đến lợi ích của cộng đồng; hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của Chương trình đến môi trường sinh sống của cộng đồng.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện sâu rộng, có hiệu quả phong trào "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau"; kịp thời phát hiện, tôn vinh, khen thưởng, động viên những tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích, đóng góp cho công tác giảm nghèo và những gương sáng thoát nghèo điển hình, tiêu biểu trong cộng đồng. Phát huy vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội trong việc triển khai thực hiện các phong trào, cuộc vận động, nhất là cuộc vận động "Ngày vì người nghèo", "Tháng hành động vì người nghèo",... tạo khí thế thi đua sôi nổi trong toàn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo của tỉnh.

Phát huy những kết quả, thành tích đạt được trong những năm qua, với tinh thần “Giảm nghèo trong thời gian tới bằng trí tuệ, trách nhiệm, bổn phận và cả trái tim”, tin tưởng chắc chắn rằng, với truyền thống đoàn kết, tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, chúng ta sẽ thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ theo Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX…